Erbo-di-mousco(-di-fueio-luencho)
Epipactis distans
Orchidaceae
Nom en français : Epipactis à feuilles distantes.
Descripcioun :Aquesto erbo-di-mousco trachis en mountagno subretout dins li pinèdo à pin-gavot. Es uno planto rèdo e drecho que porto de fueio de 30 à 70 mm, espassejado, un pau redouno e subretout dreissado contro la cambo à 30-60°. Lou bout de la labreto (epichile) èi blanc alor qu'avans èi marroun (ipochile). Li tepalo d'en dedins soun pulèu un pau roso. Poudèn apoundre que li poulinìo parton en douliho après quàuqui ouro (mai pas dessuito).
Usanço :Lis erbo-di-mousco podon servi à sougna li plago e à neteja (detergènto).
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Epipactis
Famiho : Orchidaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 14 à 16 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 800 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pinedo
- Bos caud
- Óuriero de bos
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Epipactis distans Arv.-Touv., 1872
(= Epipactis helleborine subsp. orbicularis (K.Richt.) E.Klein, 1997 )
Tréule d'aigo
Menyanthes trifoliata
Menyanthaceae Gentianaceae
Noms en français : Trèfle d'eau, Ményanthe trifolié.
Descripcioun :Lou tréule-d'aigo èi pas uno planto coumuno au nostre. Trachis dins li palun tourbous de mountagno sus siliço. Di cambo que rebalisson au sòu o floton dins l'aigo, sorton, cado annado, de fueio dreissado di tres fueioun, ço que i'a douna lou noum (pamens èi pas uno Fabaceae). Flouris d'ouro e douno uno enflourejado en grapo de flour blanco .
Usanço :La racino èro manjado dóu tèms di carestié dins l'uba de l'Éuropo. Pamens, coume lou soubre de la planto, èi di proun amaro (fau faire bouli mai d'un cop e chanja lis aigo). Li fueio an peréu servi à la plaço di pigno d'óubloun pèr aroumatisa la biero. Li fueio secado soun vertuouso contro li fèbre, soun tambèn tounico, estoumatico, astingènto, anti-inflamativo... (pas trop n'en prendre pamens).
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 Cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Menyanthes
Famiho : Menyanthaceae
Famiho classico : Gentianaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 8 à 10 cm
Flourido :
Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Palun tourbous
- Mueio
- Roubino
- Aigo
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Menyanthes trifoliata L., 1753